koniczynka

Skala ocen limeryków

czyli: Kiedy limeryk przestaje być limerykiem?
                                                                                                                                                                                                                           


No właśnie. Są pewne rzeczy, które można potraktować z niejaką swobodą, ale są i takie, bez których utwór po prostu limerykiem nie jest. 
Żeby łatwiej uzmysłowić naszym gościom, a także autorom prac konkursowych, co jest według nas ważne, poniżej przedstawiamy numeryczną aproksymację naszej w tej dziedzinie intuicji. Dalej podajemy też przykładową analizę limeryku Juliana Tuwima. 
Opis ten został nieco uszczegółowiony po naszych pierwszych doświadczeniach konkursowych; nie wykluczamy dalszych poprawek. Poprzedni opis znaleźć można w archiwum.
Przy ocenianiu limeryków (dotyczy to zwłaszcza prac nadesłanych na konkurs) posługujemy się opracowaną przez nas samych punktacją.

Punkty za formę:

  • właściwa liczba wersów -- maksymalnie 1 punkt
    (może się to wydawać dziwne, ale kiedy się spojrzy, co ludzie publikują pod nazwą limeryków, włos się jeży!); 
  • właściwa liczba stóp -- maksymalnie 1 punkt
    (linijki trzecia i czwarta mają mieć o jedną stopę mniej niż pozostałe; w klasycznym limeryku wersy mają kolejno trzy, trzy, dwie, dwie i trzy stopy); 
  • stały układ stóp w wersach -- maksymalnie 1 punkt
    (kolejne stopy powinny być jednakowe we wszystkich odpowiadających sobie wersach); 
  • utrzymanie piosenkowego rytmu -- maksymalnie 1 punkt
    (to też ma związek ze stopami, stopy w wersie powinny być jednakowe); 
  • tok anapestowy -- maksymalnie 1/2 punktu
    (najlepiej, gdy wszystkie stopy limeryku są anapestami); 
  • właściwe rymy -- maksymalnie 1 punkt
    (zwracamy uwagę na głębokość i dokładność); 
  • pozycja słów kluczowych -- maksymalnie 1/2 punktu
    (najważniejsze słowa lub wyrażenia limeryku powinny występować w pozycji rymowej); 
Punkty za treść:
  • zachowanie tradycyjnego schematu fabuły -- maksymalnie 1/2 punktu; 
  • nazwa własna (najlepiej geograficzna) na końcu pierwszego wersu -- maksymalnie 1/2 punktu; 
  • narracja w trzeciej osobie -- maksymalnie 1/2 punktu; 
  • lekkość narracji -- maksymalnie 1 punkt
    (narracja mousi być logiczna i niewymuszona); 
  • drugi wers kończący myśl (zwykle zakończony kropką) -- maksymalnie 1/2 punktu; 
  • poczucie humoru -- maksymalnie 1/2 punktu; 
  • absurdalność -- maksymalnie 1/2 punktu
    (absurdalność treści nie wylkucza logicznego toku narracji); 
  • zaskakująca pointa -- maksymalnie 1/2 punktu; 
  • uniwersalność -- maksymalnie 1/2 punktu
    (limeryk w zasadzie nie powinien być związany z konkretnym wydarzeniem, ma być zabawny nawet wtedy, gdy czytelnik nie zna dodatkowych okoliczności); 
  • szczególna uroda -- maksymalnie 1 punkt; 
Ogółem limeryk może uzyskać do 6 punktów za formę i do 6 punktów za treść.

Wszystkie te punkty może jednak zniwelować wulgarność limeryku. Tę oceniamy w skali od -12 do 0 punktów. Limeryk, którego łączna ocena spadnie do zera (lub poniżej), nie jest publikowany w witrynie PSL. Przechowywany jest w lochu -- tej części naszej bazy danych, która nie ogląda światła dziennego.

Weźmy dla przykładu na tapetę cytowany już limeryk Juliana Tuwima:
Jest pewien facet w Egipcie, 
Sucha mumia, trzymana w krypcie, 
    A nad kryptą jest skrypt: 
    "Kto by chciał parę szczypt, 
Może wziąć. Tylko mnie nie wysypcie."
Jaką dostałby u nas ocenę? 
Ma 5 wersów (1 punkt), porządne rymy (1 punkt) obejmujące kluczowe dla tereści słowa (1/2 punktu), ale za stopy przyznalibyśmy tylko półtora punktu z możliwych dwóch. Co prawda wersy pierwszy, drugi i piąty mają po trzy stopy, zaś wersy trzeci i czwarty po dwie (1 punkt), ale kolejne stopy w wersach nie są takie same (1/2 punktu). Mimo, że przeważa anapest (1/2 punktu), za rytm tylko pół punktu (troszkę się sypie). 
Schemat fabularny jest w zasadzie zachowany (1/2 punktu), jest nazwa geograficzna w pierwszej linijce (1/2 punktu), gładka narracja (1 punkt) w trzeciej osobie (1/2 punktu), limeryk jest zabawny (1/2 punktu) i absurdalny (1/2 punktu), ma zaskakującą pointę (1/2 punktu). Drugi wers kończy myśl (1/2 punktu), limeryk jest uniwersalny (1/2 punktu). Za ogólną urodę pół punktu. 
W sumie przyznalibyśmy 5 punktów za formę i 5 1/2 punktu za treść.
    (forma)
    (treść)
Powyżej widać graficzną reprezentację naszej oceny -- dziesięć i pół koniczynki.